Etik İlkeler

Ahi Evran Mühendislik Bilimleri Dergisi (AHIJES), mühendislik alanındaki orijinal araştırma ve derleme makalelerini yayımlayan hakemli bir dergidir. AHIJES, tüm yayın süreçlerinde etik kurallara sıkı bir şekilde uymaktadır. Dergiye gönderilen makalelerin etik kurul onayı gerektiren durumları varsa, bu onayın alınması ve makale içerisinde belirtilmesi gerekmektedir. Etik kurul onayı, çalışmanın içeriğine ve kullanılan veri toplama yöntemlerine uygun olarak sağlanmalıdır.

Makale yazımında ve değerlendirme sürecinde COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından belirlenen etik kurallar ve uluslararası standartlar esas alınır. AHIJES, etik ihlallerine karşı sıfır tolerans göstermektedir. İntihal, veri manipülasyonu, çıkar çatışması ve etik dışı davranışlar dergide yayımlanan çalışmalar için kabul edilemez.

Dergiye gönderilen tüm makaleler, intihal tespiti için iThenticate veya Turnitin gibi yazılımlar kullanılarak taranır. Benzerlik oranı %25'yi aşan makaleler hakeme göndermeden reddedilir veya düzeltme istenir. Makale yazarları, başkalarına ait çalışmaları doğru şekilde alıntılamak zorundadır. Ayrıca, yazarlar herhangi bir verinin çarpıtılmasını veya manipülasyonunu engellemekle yükümlüdür.

Yazarların Etik Sorumlulukları

1. Orijinallik ve Etik Kurul Onayı: Yazarlar, makalelerinin özgün olduğunu ve daha önce herhangi bir dergide yayımlanmadığını beyan etmelidir. İnsan ve hayvan denekleri ile yapılan araştırmalar için gerekli etik kurul onayı alınmalı ve bu onay makalede belirtilmelidir. Yazarlar, deneysel araştırmalarda kullanılan verilerin doğruluğundan ve etik kurallara uygunluğundan sorumludur.
2. Telif Hakları ve İzinler: Yazarlar, makalede kullandıkları tüm alıntılar, görseller ve diğer materyaller için gerekli izinleri almalı ve bunları uygun şekilde kaynak göstermelidir. Yazarlar, başkalarına ait ölçek, fotoğraf ve diğer içerikler için gerekli ise izin almak ve bunları makalede belirtmek zorundadır.
3. Çıkar Çatışması: Yazarlar, varsa çıkar çatışmalarını editöre bildirmekle yükümlüdür ve makale içerisinde belirtmelidir. Ayrıca, makalenin tüm bölümlerine katkıda bulunan yazarlar doğru şekilde sıralanmalıdır.
4. Veri ve Kaynaklar: Yazarlar, makalede kullandıkları verilerin doğruluğundan sorumlu olup, kullandıkları kaynakları etik kurallara uygun şekilde atıfta bulunmalıdır. Verilerin paylaşılabilirliğini sağlamak amacıyla, yazarlar gerekli verileri ve araştırma izinlerini dergiye sunmak zorundadır.
5. Makale Geri Çekme ve Düzeltme: Yazarlar, yayımlanan bir makalede önemli bir hata fark ederlerse, dergi editörlerine bildirerek gerekli düzeltmeleri yapmalıdır. Yayın sonrası düzeltmeler ve geri çekme talepleri, dergi tarafından COPE yönergelerine göre değerlendirilir.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

1. Tarafsızlık ve Adalet: Editörler, makaleleri bilimsel içerik ve özgünlük açısından değerlendirirken tarafsız olmalı ve herhangi bir önyargıdan kaçınmalıdır. Editörler, hakemlerin önerilerini dikkate alarak karar verirken, dergi politikalarına ve etik kurallarına uygun hareket etmelidir.
2. Gizlilik: Editörler, makalelere dair bilgileri yalnızca gerekli kişilerle paylaşmalı ve yazarların kişisel bilgilerini gizli tutmalıdır.
3. Yayın Kararları: Editörler, makalelerin yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verirken, makalelerin özgünlüğünü, alana katkısını, bilimsel geçerliliğini ve derginin kapsamına uygunluğunu göz önünde bulundurmalıdır. Yayın süreci hakkında şeffaf bir yaklaşım benimsemeli ve her adımda yazarlara geri bildirimde bulunmalıdır.
4. Yayın Süreci Yönetimi: Editörler, tüm yayım sürecinde etkin bir iletişim sağlayarak derginin yayın politikalarının doğru şekilde uygulanmasını sağlarlar. Hakemlerin değerlendirme sürecini zamanında tamamlamalarını sağlamak ve yayın kararlarını net bir şekilde iletmek editörün sorumluluğundadır.
5. Yayın Politikalarına Uyum: Editörler, derginin kalite standartlarını sürekli olarak geliştirmek ve yayımlanacak olan çalışmaların daha yüksek kalitede olmasını sağlamak için çaba sarf ederler. Ayrıca, dergi politikalarının güncellenmesi ve yaygınlaştırılmasında önemli bir rol oynarlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

1. Tarafsızlık ve Nesnellik: Hakemler, yalnızca uzmanlık alanlarında yer alan makaleleri değerlendirmelidir. Hakemlerin değerlendirmeleri, kişisel düşünceler veya ön yargılardan bağımsız olmalı, objektif bir tutum sergilenmelidir. Hakemler, din, ırk, etnik köken, cinsiyet veya ticari çıkar gibi faktörlerden etkilenmeden değerlendirme yapmalıdır.
2. Gizlilik: Hakemler, makale değerlendirme süreci boyunca, makale içeriğini ve yazarlara ait bilgileri gizli tutmalı, yalnızca editörün izni ile başkalarına açıklamalıdır.
3. Çıkar Çatışması: Hakemler, makale değerlendirmelerinde çıkar çatışması olduğunu düşündüklerinde, değerlendirme sürecinden çekilmeli ve editörü bilgilendirmelidir.
4. Yapıcı Geri Bildirim: Hakemler, değerlendirilen makalelerde kişisel saldırılardan kaçınmalı ve yazara yapıcı geri bildirimler sunmalıdır. Geri bildirimler, yazarın çalışmasını geliştirecek nitelikte olmalıdır.
5. Değerlendirme Süresi: Hakemler, değerlendirmelerini belirtilen süre zarfında tamamlamakla yükümlüdür. Gecikme durumunda editörle iletişime geçmeli ve gerekirse yeni bir hakem önerilmelidir.

Yayın Politikası

1. Yayımlanacak Eserler: AHIJES, mühendislik alanındaki özgün araştırma makalelerini ve derlemeleri yayımlar. Makalelerin bilimsel yenilik, özgünlük ve literatüre katkı sağlaması beklenir. Dergiye gönderilen makaleler, daha önce başka bir dergide yayımlanmamış olmalı ve başka bir platformda değerlendirme aşamasında olmamalıdır.
2. Yayın Süreci: Tüm makaleler, editörlerin ön değerlendirmesinin ardından en az iki bağımsız hakem tarafından değerlendirilmektedir. Hakemler, makaleleri kör hakemlik sistemine uygun olarak incelerler. Çift-kör hakemlik uygulaması, yazarlar ile hakemlerin birbirlerini tanımadığı bir değerlendirme süreci sağlar.
3. Makale Değerlendirme ve Revizyon: Her makale, en az iki hakem tarafından değerlendirilir. Değerlendirme sürecinin sonunda, makaleler kabul, revizyon veya reddedilir. Revizyon talep edilen makaleler için yazarlar 3 hafta içerisinde gerekli düzeltmeleri yapmalıdır.
4. İntihal Kontrolü: Gönderilen tüm makaleler, intihal yazılımları ile kontrol edilerek, yüksek benzerlik oranları tespit edilen makaleler reddedilir veya düzeltme istenir. Benzerlik oranı %25 ve altında olan makaleler kabul edilir.
5. Çıkar Çatışması ve Etik Onay: Yazarlar, makalelerinde tüm çıkar çatışmalarını ve gerekli etik kurul onaylarını belirtmekle yükümlüdür.
6. Açık Erişim: AHIJES, bilimsel araştırmaların açık erişimini destekler ve yayımlanan tüm makaleler ücretsiz erişime açılır. Derginin içerikleri, dünya çapında akademik topluluk tarafından erişilebilir ve kullanılabilir.

Yayın Sonrası Düzeltme ve Geri Çekme

Yayın sonrası düzeltme talepleri, COPE yönergelerine uygun olarak değerlendirilir. Hatalı yayınların düzeltilmesi veya geri çekilmesi işlemleri şeffaf ve adil bir şekilde yapılır. Yayın sonrası geri çekme talepleri ise dergi editörleri ve yayın kurulu tarafından incelenir ve gerekli belgelerle birlikte işleme alınır.

Şikayet Politikası ve Etik Suiistimaller

Dergiye itiraz veya şikayet başvurusu için doğrudan editörlük ofisi ile aejes@ahievran.edu.tr e-posta adresi üzerinden iletişime geçilmelidir. Dergiye yapılan itiraz ve şikayetlerin değerlendirilmesi editör ve yayın kurulu tarafından gerçekleştirilir.